Nieuws
Blogs over De Digitale Kooi
Tijdelijke commissie uitvoeringsorganisaties
Stichting Kafkabrigade schreef op verzoek een position paper over de rol van de politiek in het hervinden van de menselijke maat bij automatische netwerkbesluiten van uitvoeringsorganisaties: Leiderschap zonder kennis is kansloos.
Leiderschap zonder kennis is kansloos.De parlementaire commissie uitvoeringsorganisaties doet onderzoek naar de oorzaken van de problemen bij uitvoeringsorganisaties en het verlies van de menseiljke maat daarbij.Een belangrijk onderdeel daarvan is ook de rol van de Tweede Kamer zelf. Zij verzocht Stichting Kafkabrigade om een "position paper".
Stichting Kafkabrigade is geen tegenstander van digitalisering, van automatische besluitvorming en ook geen principieel tegenstander van gegevensuitwisseling tussen overheidsorganisaties. Maar er zijn wel belangrijke blinde vlekken, die maken dat de digitalisering nu op een onwenselijke manier uitpakt voor individuele burgers en bedrijven en de samenleving als geheel.
Betekenisvolle transparantie
Wekelijkse column van Arjan Widlak in het Financieele Dagblad
Wie een besluit van de overheid ontvangt, zoals een terugvordering van je kinderopvangtoeslag, je WOZ aanslag of wat dan ook, vindt erg veel tekst op zo'n brief. Maar precies wat je wilt weten om het besluit te controleren of te corrigeren, dat staat er niet. Wat zou betekenisvolle transparantie moeten zijn in de praktijk?
Regeldrukvermindering door digitalisering, maar niet voor iedereen
Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) constateert op basis van onderzoek van Stichting Kafkabrigade samen met Ockham dat de basisregistratie personen bijdraagt aan minder regeldruk. Dat geldt echter niet voor iedereen en veel potentieel is nog onbenut
Uit het onderzoek naar de bijdrage van de Basisregistratie personen aan de vermindering van regeldruk haalt ATR drie bevindingen naar voren:
- De BRP heeft bijgedragen aan het verminderen van de regeldruk. De BRP is noodzakelijk voor deze vermindering van regeldruk, maar tegelijk zou deze vermindering niet tot stand zijn gekomen zonder de verbetering van andere processen.
- De verbetering van gegevensstromen werken mogelijk ontremmend. We zien dat de soms spectaculaire daling in regeldruk door verbeteringen in het proces teniet worden gedaan door een nog grotere toename van het aantal voorgeschreven situaties waarin het product moet worden aangevraagd en door een verhoging van de kosten.
- Er is nog een groot onbenut potentieel voor verdere reductie regeldruk. Zelfs bij processen die model kunnen staan voor 'beste processen' zien we bijna overal kansen om de regeldruk verder te verlagen met behulp van bestaande mogelijkheden van de BRP.
In haar advies besteedt ATR aandacht aan verbetermogelijkheden rondom vijf thema's. Daarbij gaat het allereerst om het beter benutten van het potentieel van de BRP. Door bijvoorbeeld niet onnodig uittreksels te vragen en gegevens beter te gebruiken ten dienste van de burger kan de regeldruk direct verminderen. Nieuwe reductiemogelijkheden liggen in het gebruik van praktische gegevens in de basisregistratie, zoals een e-mailadres of telefoonnummer. De verandering zit daarbij niet alleen in de gegevensset zelf, maar vooral in de gedachte dat voor sommige persoonsgegevens in de administratie van inbewoners de burger zelf vergaand in controle kan zijn. Ten derde is het van belang om de negatieve bijeffecten van de BRP weg te nemen. Bijvoorbeeld om burgers de mogelijkheid te bieden foutieve gegevens in de BRP veel makkelijker te kunnen corrigeren. Data-zuinigheid is een vierde thema waarmee (ervaren) regeldruk kan worden gereduceerd. En tot slot adviseert ATR om bij nieuwe wet- en regelgeving met een BRP-component een betere analyse uit te voeren, zodat onnodige regeldruk kan worden voorkomen.
Door een fout in het systeem moest Simone betalen voor een huis dat ze niet had
Stichting Kafkabrigade in Eenvandaag op NPO1 over rapport Algemene Rekenkamer
'Computer zegt nee': Als je verstrikt raak in het systeem van de overheid
Interview Eenvandaag op radio 1 over rapport Algemene Rekenkamer
Een belastingaanslag krijgen voor een huis dat niet van jou is. Het komt vaker voor dan je denkt. En probeer het dan meer eens te veranderen. Per jaar raken duizenden mensen op deze manier verstrikt in de systemen van gemeenten of de belastingdienst. De Rekenkamer vindt dat het tijd is voor een meldpunt waar burgers dan terecht kunnen. Arjan Widlak, van de Kafkabrigade, een stichting die bureaucratie probeert te bestrijden, vindt het een goed idee. "Pas wanneer alle aangesloten organisaties op dezelfde wijze fouten kunnen corrigeren, werkt dit ook voor burgers."
Rekenkamer: Burgers en bedrijven staan niet centraal bij basisregistraties
Het ontbreekt aan afgestemde en eenduidige voorzieningen waarmee burgers en bedrijven kunnen zien over welke gegevens de overheid beschikt en welke gegevens de overheid gebruikt en deelt en waarmee onjuiste gegevens gecorrigeerd kunnen worden.
De Digitale Kooi genomineerd voor Boek van het Jaar 2018 voor organisatiekundigen en -adviseurs
De Orde van Organisatiekundigen en -adviseurs heeft De Digitale Kooi geselecteerd voor de top 10 van beste vakliteratuur.
Op 5 juni wordt het beste boek uit de managementliteratuur geselecteerd door de jury van de Orde van Organisatiekundigen en -adviseurs. De Digitale Kooi is geselecteerd voor de top 10 van beste vakliteratuur van het jaar 2018.
Red ons uit de ‘bureaucratische cloud’
In NRC betogen Arjan Widlak, Marlies van Eck en Rik Peeters dat het advies van de Raad van State onvoldoende is. Willen we verbeteringen aanbrengen, dan zullen we de onderliggende problemen moeten aanpakken. Elke andere oplossing is cosmetisch van aard.
De Raad van State publiceerde 6 september 2018 een ongevraagd advies aan de regering: de burger komt in de knel door de digitalisering van de overheid. (NRC, FD, NOS, BB) In een opiniebijdrage aan NRC Handelsblad betogen Arjan Widlak en Rick Peeters van Stichting Kafkabrigade en Marlies van Eck van eLaw Instituut Universiteit Leiden dat het advies van de Raad van State onvoldoende is. De constateringen zijn straf, maar het advies staat niet in verhouding tot het probleem. Willen we echt verbeteringen aanbrengen, dan zullen de onderliggende problemen moeten worden aangepakt. Elke andere oplossing is cosmetisch van aard. Een concrete invulling begint met de praktische mogelijkheid voor professionals om in te grijpen in automatische besluiten wanneer dat noodzakelijk is voor behoorlijk bestuur. En het begint bij rechten voor burgers die praktisch afdwingbaar zijn. Denk daarbij aan een recht op centrale correctie. Dat betekent dat niet alleen fouten zich als een olievlek verspreiden, maar voortaan ook correcties. Dit geeft niet alleen een meer gelijkwaardige positie aan de burger, maar verschuift ook de belangen bij de ontwikkeling van systemen.
Stichting Kafkabrigade en Jan Middendorp (VVD) in gesprek bij BNR Tech over de Digitale Kooi
"Dit kun je niet accepteren als overheid," zegt Middendorp, "het wordt tijd dat de digitale overheid ook voor de burger werkt."
Op 6 september 2018 bracht de Raad van State een ongevraagd advies uit. Daarin doet de Raad straffe constateringen, zoals “de burger kan niet meer nagaan welke regels zijn toegepast,” en “het is niet meer vast te stellen of de regels ook doen waarvoor ze bedoeld zijn.” De analyse van de Raad van State is bijna volledig in lijn met het boek De Digitale Kooi van de Stichting Kafkabrigade uit februari 2018.
Ook Jan Middendorp, lid van de Tweede Kamer voor de VVD, ziet dit. "Dit gaat wel vaak fout," zo zegt hij,"ik zie dagelijks voorbeelden langskomen. Als je accepteert dat je gegevens van burgers gaat uitwisselen en je ziet dat je daar eigenlijk geen grip meer op hebt, dat kun je niet accepteren als overheid," aldus Middendorp. "Het wordt tijd dat de de digitale overheid zo maken dat die ook echt iets voor mensen gaat doen."
Hoofdstuk 2 van De Digitale Kooi als audioboek
In hoofdstuk 2 beginnen we met het verhaal van de gestolen auto
De Digitale Kooi is het boek dat de Stichting Kafkabrigade eerder dit jaar publiceerde over de onbedoelde gevolgen van informatie-uitwisseling bij de overheid. Eerder was hoofdstuk 1 te beluisteren als audioboek, vandaag is ook hoofdstuk 2 beschikbaar om te luisteren.