Nieuws
Blogs over De Digitale Kooi
Ruimte moet je regelen
Als je weet dat wetten in de praktijk software worden, dan moet je de ruimte en flexibiliteit expliciet regelen. Want waar ruimte in wetten er als vanzelf is als je iets níet regelt, moet je die ruimte in software expliciet scheppen. Lees het verhaal van Evert, onderdeel van een onderzoek van Stichting Kafkabrigade in het kader van de Staat van de Uitvoering 2022.
Staat van de Uitvoering
De uitvoering praat terug
Woensdag 18 januari werd "De Staat van de Uitvoering" aangeboden aan Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp (D66), waarbij ook de ministers Carola Schouten (CU) en Hanke Bruins Slot (CDA) aanwezig waren. In de "Staat van de Uitvoering" praten uitvoeringsorganisaties, zonder tussenkomst van een minister, terug naar beleid en politiek. De bedoeling van de Staat van de Uitvoering is om slepende problematiek aan het licht te brengen die ten grondslag ligt aan de problemen die eerder door de Tijdelijke Commissie Uitvoeringsorganisaties (TCU) naar voren werd gebracht en uiteraard het toeslagenschandaal. De ambitie is om de waan van de dag te ontstijgen en mede daarom keert de Staat van de Uitvoering jaarlijks terug.
In de Staat van de Uitvoering wordt een rijksbreed en trendmatig beeld geschetst dat met name gebaseerd is op zogenaamde "Standen van de Uitvoering". Daarin delen uitvoeringsorganisaties de dilemma's waar zij mee worstelen. Aan deze Staat van de Uitvoering hebben 30 van de 200 uitvoeringsorganisaties deelgenomen en meer dan de helft heeft een Stand van de Uitvoering ingeleverd. Daarnaast hebben onafhankelijke onderzoeksbureaus en wetenschappers, waaronder Stichting Kafkabrigade, onderzoeken en analyses uitgevoerd.
De Staat van de Uitvoering signaleert dat mensen die afhankelijk zijn van de overheid, steeds vaker vastlopen, omdat het "uitvoeringsgebouw" ondoorzichtig, inflexibel en foutgevoelig is geworden. Veel wetgeving legt een administratieve last bij burgers en ondernemers die het minst in staat zijn om die last te dragen en dit maakt tevens het werk in de uitvoering steeds arbeidsintensiever. Om het vertrouwen in de overheid te herstellen en borgen doen de uitvoeringsorganisaties diverse voorstellen. Zo willen de uitvoerders consortia van publieke dienstverleners organiseren rond maatschappelijke opgaven, het voortouw nemen in het verkennen van ontwikkelingen op de lange termijn als de digitale transformatie en de agenda zetten voor de invulling van de informatievoorziening en kaderstelling.
Masterclass Volwassen Digitale Overheid editie 2022: ''Heel veel stof tot nadenken, direct toepasbaar in de praktijk.''
In september vond de vierde editie van masterclass Volwassen Digitale Overheid plaats, ditmaal voor het eerst fysiek. Gedurende drie dagen werd op een interactieve manier de digitalisering van de overheid besproken, met een groep cursisten werkzaam in verschillende domeinen. Zij waren te spreken over elkaars betrokkenheid, de levendige discussies en het enthousiasme van de docent. Kennis en kunde werd op een energieke manier met elkaar gedeeld.
De kwaliteit overall van deze editie is gemiddeld met een 8,7 beoordeeld. ''Voor beleidsmakers op het gebied van digitalisering zeer waardevol om de uitvoerende praktijk beter te begrijpen'', aldus één van de deelnemers.
Van 23 tot en met 25 mei 2023 organiseert Stichting Kafkabrigade de volgende editie van de masterclass. We komen net zoals afgelopen editie bijeen op de Veluwe, in het centraal gelegen Hotel Oranjeoord. Het is mogelijk om te overnachten op de eerste en tweede cursusdag. Onze gastvrouw zorgt voor ontbijt, lunch en diner. Maaltijden en verblijf zijn inbegrepen in de cursusprijs. Schrijf je in!
De dataschuld van de overheid
Met zijn lezing 'Data: an inconvenient truth' trapte Ronald Damhof een maand geleden de kick-off van Duurzaam Digitaal Groningen af. Damhof is Chief Data Officer van het ministerie van Justitie en Veiligheid. In drie kwartier vertelt hij over wat er misgaat op het gebied van datagebruik binnen het overheidsdomein en hoe we dat kunnen oplossen. De opname van de lezing is nu terug te zien.
Werkagenda "Waardegedreven Digitaliseren" naar de Kamer
Terecht typeert de werkagenda zichzelf in de eerste alinea van de begeleidende Kamerbrief als "een eerste stap". Dat komt omdat de invulling van het werk uit de werkagenda veelal nog procesmatig is. Maar het is een eerste stap in een nieuwe richting: "de invulling voor een waardengedreven digitale transitie van Nederland".
De toonzetting rond digitalisering is duidelijk veranderd ten opzichte van nog maar enkele jaren terug. Er is geen sprake meer van het lijdzaam volgen van de marketing of het vrije spel der krachten. Hier klinkt de wens politieke sturing te geven aan de hand van de vraag "in welke maatschappij willen we leven?"
De werkagenda durft enkele moeilijke thema's op de politieke agenda te zetten en betrekt schijnbaar technische thema's op het leven van mensen. En dat elk jaar. Want de Kamer mag hierover jaarlijks "zowel een verantwoording als een actualisatie" verwachten.
Uitreiking Prof.dr.D.Brüll-prijs op 11-11-2022
Erg leuk dat zovelen van 11 november 2022 een gedenkwaardige datum willen maken. Die dag wordt de Prof.dr.D.Brüll-prijs uitgereikt. Op 11-11-22 zullen twee mensen de prijs in ontvangst nemen: Eva González Pérez, die de toeslagenaffaire aan de kaak hielp stellen, en Arjan Widlak, de directeur van Stichting Kafkabrigade. Dit gebeurt tijdens het symposium "Van informatie-uitwisseling en rechtsbescherming".
Het symposium is vrijdag 11-11-22 van 13:00 tot 17:45 in Collegezaal D1.09 aan de Oudemanhuispoort 4-6 op de Universiteit van Amsterdam. Wie erbij wil zijn kan zich aanmelden via profdrdbrullprijs@gmail.com.
'Een functioneringsgesprek met je algoritme?' nu online te lezen
Wanneer organisaties het handelen van mensen delegeren aan software, heeft dat gevolgen voor de verantwoordelijkheidsvraag. Hoe dient het bestuursorgaan ‘corrigerend op te treden’ wanneer het niet om een (directe) menselijke fout gaat, maar om een machinegedreven fout?
Het klachtrecht kan hierbij helpen: het biedt de mogelijkheid om mensen aan te spreken op hun verantwoordelijkheid wanneer algoritmes feitelijk handelen. Want als we de keuzes die een algoritme maakt slechts zien als een technische handeling, dan is dit het punt waarop verantwoordelijkheid verdwijnt en de menselijke maat verloren gaat. Widlak en Al Khatib laten zien dat er zowel een directe verantwoordelijkheid is aan te wijzen, als een indirecte verantwoordelijkheid. Zij werken dit praktisch uit, mede vanuit een onderzoek naar de wetsgeschiedenis.
Het artikel is dit jaar in nummer 2 van het Tijdschrift voor Klachtrecht gepubliceerd en nu online te lezen.
Kick-off Duurzaam Digitaal Groningen
Eind september vond de kick-off van Duurzaam Digitaal Groningen plaats: het eerste event van de gemeente Groningen in een reeks bijeenkomsten over digitalisering en overheid. Data wordt immers steeds belangrijker in onze samenleving.
Ronald Damhof, Chief Data Officer van het ministerie van Justitie en Veiligheid, gaf tijdens de kick-off een lezing. De benodigde voorwaarden voor overheidsprofessionals om datagedreven te werken, en de rol die gemeenten daarbij spelen kwamen zoal aan bod.
Professionals die werken aan digitalisering van gemeenten en andere instanties uit de (semi)publieke sector vormden het publiek. Aansluitend op de lezing van Damhof was er een verdiepende tafelsessie, waarbij Stichting Kafkabrigade de rol van discussieleider op zich nam.
JenV Dataconferentie
Er zijn grote problemen in de datahuishouding van de overheid. Zo is er geen overzicht van gegevensstromen, kunnen wettelijke eisen niet altijd nageleefd worden en kan het recht op inzage maar beperkt gerealiseerd worden. Het ministerie van Justitie en Veiligheid organiseert deze maand een conferentie over de datalevenscyclus, waarmee zij aandacht wil organiseren voor de grondoorzaken hiervan.
Stichting Kafkabrigade verzorgt de keynote op deze conferentie. Medewerkers van het ministerie die betrokken zijn bij de vorming van databeleid en de uitvoering daarvan kunnen na de lezing aansluiten bij een open tafelgesprek.
Arjan Widlak en Eva González Pérez ontvangen Brüll-prijs tijdens symposium 'Van informatie-uitwisseling en rechtsbescherming’
Op 11 november 2022 organiseert Stichting Kritisch Commentaar Fiscale Wetgeving en Fiscaal Beleid een symposium met als thema 'Van informatie-uitwisseling en rechtsbescherming’. De Stichting reikt periodiek de Professor Dieter Brüll-prijs uit aan personen of instellingen die de Nederlandse belastingdienst, de belastingrechter of de fiscale wetgever kritisch hebben gevolgd.
Dit jaar mogen Arjan Widlak en Eva González Pérez de prijs in ontvangst nemen. De laatste keer dat de prijs werd uitgereikt, was in 2016.
Verschillende sprekers, waaronder de prijswinnaars, zullen bij het symposium een voordracht houden. Na afloop is er een borrel. Iedereen kan zich gratis aanmelden door een mail te sturen naar profdrdbrullprijs@gmail.com.